Bu gün APS(Advanced Planning Scheduling) yani Gelişmiş planlama ve Çizelgelemeden bahsedeceğim. Aslında daha önce pek çok kez bu konu üzerinde yazılar yazıp paylaşımlar yaptım.

Bu yazının asıl amacı APS’in teknik olarak neden gerekli olduğuna dair bir kaç örneğe değinmekle beraber, ”Yalınlaşsak ve Çekme sistemi araçlarını hayata geçirsek APS’e zaten gerek kalmaz. APS doğru yönetilmemiş bir sürecin ve karmaşanın sonunda ortaya çıkan bir ihtiyaçtır” tezi ile onun tam karşısında duran, üretim yönetim araçlarının diğer tüm yaklaşım ve çözüm araçlarını görmezden gelen ”İyileştirilmesi istenen KPI’lar ve Kurallar ile iş listesini verirseniz APS her türlü çizelgeler”yaklaşımlarının sahada bir karşılığı olmadığını göstermektir.

Aslında bu tartışmanın ”Grandparent” başlığı ” Önce Dijitalleşme mi? Yoksa Yalınlaşma mı? dır.

Yumurta mı tavuktan tavuk mu yumurtadan? Yıllardır süre gelen ve hiç bitmeyen ve bitmeyecek olan muzip bir tartışma.

Öncesini bir kenara bırakırsak teknik olarak APS bir çok yapı için şart. Bence bu tartışma götürmez bir gerçek. İstediğiniz kadar yalınlaşın. Örneğin, havalimanlarında ”Uçuş” çizelgelemesi şart. Hava yoğunluğu, hava durumu, ülkeler arası siyasi krizler, güvenlik vs. gibi nedenlerle sürekli değişmeye muhtaç ve standartlaştırılamayan bir dizi durum olabiliyor.

ÇİZELGELEMENİN 4 TEMEL AMACI

1. İŞLERİN TAMAMLANMASI İLE İLGİLİ AMAÇLAR
2. TERMİNLERİ İLE İLGİLİ AMAÇLAR
3. SETUPLARLA İLGİLİ AMAÇLAR
4. STOKLARLA İLGİLİ AMAÇLAR

APS yukarıdaki 4 temel amacın altındaki KPI’larda iyileşmeyi sağlamak için kullanılır. Bu amaçların bazıları Verimliliği bazıları ise Etkililiği optimize etmeyi amaçlar. Üretim firmaları açısından ERP ve MES’ten farklı olarak APS hem verimliliğe hem de Etkililiğe duyarlıdır. Yani işi doğru yapmak ne kadar önemli ise doğru işi yapmakta bir o kadar önemlidir. APS bunu yaparken sıralamaya bağlı bazı KPI’larda %40 lara varan değişimleri iyileştirir ve optimize eder.

Aşağıdaki tabloda ”İş akışı ve Stoklar” üzerinde 120 farklı sıralamanın içerisinde sadece 2 tanesinde oluşan farklar gösterilmiştir.

İş akışı demek, stok demektir. İş akışı demek Lead time demektir. İş akışı demek Nakit akış demektir. İşi yanlış sıra ile yaparsanız, %40 fazla WIP stok oluşmasına yol açabilirsiniz. WIP stok ise işlerin sırada beklemesi ve dolayısı ile Lead time’ın uzaması demektir. Bu da Düşük stok devir hızı ve Nakit akışınızın bozulması demektir.

Stok tutmanız, ” Üründe bozulma, taşıma elleçleme, sigorta ve kira” gibi kalemlerde maliyet yaratılması demektir. Bütün bu maliyetlerde %40 büyük rakamlara denk gelecektir.

Stok tutmanız, ”Ürünü daha geç teslim etmek, stok devir hızını ve nakit akışı düşürmek demektir. Ve hatta alınamayan yeni siparişler veya geç sipariş teslim etmek demektir.

VERİMLİLİK-OEE, ETKİLİLİK-OTIF VE APS

Bir çok firma verimliliği OEE, Etkililiği OTIF KPI’ları ile ölçer. Bu nedenledir ki özellikle verimlilik kısmında OEE için MES yazılımlarına büyük yatırımlar yapılmaktadır. Nasıl ki ERP belirli oranlarda üretim sahasına ”kör” ise MES’te ”Doğru işin yapılmasına” kör’dür.

Yapılan işin verimliliğine dair en gerçek bilgilere ulaşan MES yazılımları size OEE değerinizi verir. Çoğu zaman iyi bir OEE değerine sahip olsanız bile OTIF KPI’nızda bir iyileşme olmadığına tanık olabilirsiniz. Yüksek kapasite kullanımı ve verimlilik sipariş gecikmelerinizin önüne geçemiyordur.

Neden? Çünkü yanlış işi verimli yapmak verimliliğinizi yukarı çeker ancak etkililiğinizi yukarı çekmez. Kimi zaman etkililik KPI’larınızı aşağı bile çekebilir.

BİR ÖNERİ: Bir etkililik KPI olarak OTIF raporlarında mutlaka ''Bolluk Zamanı'' KPI da ölçülüp öyle değerlendirme yapılmalı.

*Bolluk Zamanı: Bir işin en geç bitmesi gereken zaman ile gerçek bittiği zaman arasındaki farktır.

Özetle kimi işlerde gecikmeler var iken kimi işlerde olması gerekenden çok daha önce teslimatlar ve iş bitirmeler söz konusu olabilir. Bu da sizin bir iş sıralama probleminiz olduğunun en açık göstergesidir. Sonsuz sayıda sıralama seçeneğinin içerisinden en doğru sıralamayı ancak bir APS yazılım teknolojisi ile çözebilirsiniz.

YALINLAŞMA SORUNU ÇÖZMEZ Mİ?

Elbette ki çözer. Ancak yalın üretim teknik bir konudan öte bir ”Kültür” meselesi. Ve maalesef bu kültürün mikro ölçekte şirketinizde oluşması yetmiyor. Makro düzeyde olması şart. Örneğin planlama ufkunda 15 günlük siparişi kesinleşmiş kabul eden bir OEM müşteriniz tedariki 10 gün süren bir ürün için 2 gün sonraya öngörü revizyonu yapıp sizden istiyorsa ne yapabilirsiniz?

Bunun gibi örnekleri çoğaltmak çokça mümkün. Ancak bu örnek yeterli sanırım. Elbette ki bütün bunlara rağmen iş süreçlerimizi yalınlaştırmaktan geri durmayacağız. Problemi yalınlaştırarak APS getirmek meselenin çözümünü son derece kolaylaştırmaktadır. Planlamanın değişik düzeylerinde bu teknikler kullanılacak ki APS projeleri başarılı olsun. Yoksa ”iş listesi gelsin yazılım çizelgelesin” yaklaşımı samanlıkta iğne aratır.

İyi pazarlar…

DİNAMOAPS BAŞARI HİKAYELERİ VİDEO LİNKLERİ

https://www.youtube.com/watch?v=UjvINCCWtQg

https://www.youtube.com/watch?v=JPGNFI9A-tk

Danışmanlık ve Hizmet için:
0538 271 1397